Dział spadku

Pojęcie prawne oznaczające określenie wartości majątku wchodzącego w skład spadku oraz jego podział pomiędzy poszczególnych spadkobierców.
Spadkobiercy nabywają spadek w chwili jego otwarcia i z tą chwilą powstaje pomiędzy nimi wspólność majątku spadkowego. Wspólność ta traktowana jest jako stan przejściowy i jej zniesienie może nastąpić w każdym czasie, na żądanie uprawnionych, w formie działu spadku – co skutkować będzie nabyciem przez poszczególnych spadkobierców wyłącznych praw do składników majątku spadkowego.

• Może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców; spadkobiercy mają swobodę w wyborze trybu działu spadku,
• sądowy dział spadku powinien obejmować cały spadek (z ważnych powodów może być ograniczony do części spadku),
• umowny dział spadku może objąć cały spadek lub być ograniczony do części spadku; umowny dział spadku nie musi być przedmiotem jednej umowy, współspadkobiercy mogą zawierać kolejne umowy, w których będą regulowali wzajemne relacje z tytułu wspólności majątku spadkowego,
• w zawieraniu umów o dział spadku obowiązuje swoboda wyboru formy umowy; rygory co do formy umowy określają przepisy powszechnie obowiązujące i np. jeżeli w skład spadku wchodzi nieruchomość – umowa powinna być zawarta w formie aktu notarialnego, zaś jeśli w skład spadku wchodzi przedsiębiorstwo – umowa o jego dział powinna mieć formę pisemną z podpisami notarialnie poświadczonymi,
• przedmiotem działu spadku mogą być wyłącznie aktywa, natomiast podział długów następuje z mocy prawa, odpowiednio do podziału aktywów,
• ustawa nie zakreśla spadkobiercom żadnego terminu do pozostawania we wspólności, mimo że pozostawanie w tej wspólności jest stanem przejściowym; roszczenie o dział spadku nie ulega przedawnieniu,
• uchylenie się od skutków prawnych umowy o dział spadku zawartej pod wpływem błędu może nastąpić tylko wtedy, gdy błąd dotyczył stanu faktycznego, który strony uważały za niewątpliwy.

 
W Polsce podstawowym aktem prawnym regulującym problematykę umowy o dział spadku jest ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (Dz.U. z dnia 18 maja 1964 r., Nr 16 poz. 93 ze zm.).