Poświadczenie dziedziczenia
Notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia ustawowego lub testamentowego, z wyłączeniem dziedziczenia na podstawie testamentów szczególnych.
Zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia ma skutki prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.
Notariusza, przy sporządzaniu aktu poświadczenia dziedziczenia, nie wiążą ograniczenia dotyczące ostatniego stałego zamieszkania spadkodawcy czy też położenia majątku spadkowego, jak to ma miejsce w przypadku drogi sądowej.
Przed sporządzeniem aktu poświadczenia dziedziczenia Notariusz spisuje protokół dziedziczenia przy udziale wszystkich osób, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi, a także osób, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne.
Powyższe uprawnienia Notariusz może realizować jedynie w stosunku do spadków otwartych po 1 lipca 1984 roku.
Notariusz nie sporządzi aktu poświadczenia dziedziczenia jeżeli:
- spadkodawca w chwili śmierci był cudzoziemcem lub, nie posiadając żadnego obywatelstwa, nie zamieszkiwał w Rzeczypospolitej Polskiej,
- w skład spadku wchodzą prawa rzeczowe lub posiadanie nieruchomości położonej za granicą,
- spadek otwarty został przed dniem 1 lipca 1984 roku,
- dziedziczenie następuje na podstawie testamentu szczególnego,
- brakuje zgodnego wniosku stron na załatwienie sprawy spadkowej lub jedna ze stron nie może stawić się osobiście u Notariusza (np. mieszka w Kanadzie i nie planuje wizyty w Polsce),
- od otwarcia spadku nie upłynęło sześć miesięcy, a nie wszyscy spadkobiercy złożyli oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku (chyba, że złożą przedmiotowe oświadczenia przed Notariuszem),
- wskutek braku małżonka spadkodawcy i krewnych powołanych do dziedziczenia z ustawy spadek przypada, jako spadkobiercy ustawowemu, gminie albo Skarbowi Państwa,
- strony nie przedłożyły Notariuszowi wszystkich wymaganych prawem dokumentów do sporządzenia protokołu dziedziczenia,
- w odniesieniu do spadku zostało uprzednio wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku,
- toczy się postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku,
- po spisaniu protokołu dziedziczenia Notariusz ma wątpliwości co do osoby spadkobiercy i wysokości udziałów w spadku,
- w stosunku do spadku został już uprzednio sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia,
- w toku sporządzania protokołu dziedziczenia ujawnią się okoliczności wskazujące, że przy jego sporządzeniu nie były obecne wszystkie osoby, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi lub testamentowi albo istnieją lub istniały testamenty, które nie zostały otwarte i ogłoszone,
- testament, który ma być podstawą dziedziczenia został złożony w sądzie, gdyż zgodnie z §142 pkt 13 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 lutego 2007 roku Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz.U. Nr 38, poz. 249) – oryginału testamentu nie wydaje się osobom zainteresowanym ani w toku postępowania spadkowego, ani po jego ukończeniu.
Dokumenty niezbędne do podpisania aktu poświadczenia dziedziczenia
- odpis skrócony aktu zgonu spadkodawcy,
- testament spadkodawcy o ile został sporządzony,
- zaświadczenie o numerze PESEL spadkodawcy (zaświadczenie to wydawane jest nieodpłatnie przez wydział meldunkowy ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy – na podstawie art. 44h ust. 10 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 roku o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz.U. z 2006 roku nr 139 poz. 993 ze zm.),
- odpisy skrócone aktów urodzenia lub małżeństwa (w przypadku zmiany nazwiska) spadkobierców, zapisobierców, uprawnionych z polecenia,
- numery ksiąg wieczystych prowadzonych dla nieruchomości bądź spółdzielczych własnościowych praw do lokali.